Je hebt waarschijnlijk vaker dan je zou denken met een robot gepraat. In je telefoon zitten verschillende bots, zoals Siri of Google Assistant. In deze serie van blogs, exploreer ik hoe chatbots werken, waarom ze werken en ontdek ik wat dat betekent voor ons mensen. Deze tweede episode zal een introductie zijn van de geschiedenis van chatbots.
De Eerste Chats
De eerste bijzondere chatbot is ELIZA, gecreëerd door Joseph Weizenbaum in 1966. Weizenbaum gebruikt Rogeriaanse therapie als grondlegsel voor het programma, dat sleutelwoorden gebruikt om vragen te stellen die het voorgaande antwoord van de gebruiker spiegelen. Hij heeft het DOCTOR programma voor ELIZA oorspronkelijk als een parodie bedoeld, met de intentie om de oppervlakkigheid van mens-machine interactie te laten zien. Maar, dit is hem niet gelukt: men vond het leuk en waardevol om met ELIZA te praten, en raakten zelfs aan haar gehecht!
Jabberwacky, (1997) werkt wat anders dan ELIZA. Het slaat alle conversaties op en kan door middel van contextuele patroonherkenning beter leren praten. Het kan zelfs vreemde talen leren! Dit heeft de programmeur, Rollo Carpenter, geleid tot het creëren van de meer recente en bekendere Cleverbot.
Geïnspireerd door ELIZA, ontwikkelde Richard Wallace A.L.I.C.E. (Artificial Linguistic Internet Computer Entity) in 1995. Hij creëerde ook AIML (Artificial Intelligence Markup Language), een XML-dialect dat speciaal ontwikkeld is voor de ontwikkeling van natural software agents zoals A.L.I.C.E. Het AIML is een zeer populaire programmeertaal voor chatbots geworden, en is dan ook gebruikt voor Mitsuku, de chatbot die de Loebner Prize voor meest ‘mensachtige chatbot’ wel 3 keer heeft gewonnen! Mitsuku bevat A.L.I.C.E.’s AIML bestanden, maar kan ook spelletjes spelen, en natuurlijk, leren.
Bot or Not?
Een van ideeen die het meest invloed heeft gehad op de ontwikkeling van (chat)bots, is de ‘Turing Test’, bedacht door wiskundige Alan Turing in 1950. Turing wordt vaak gezien als de grondlegger van theoretische computerwetenschappen en kunstmatige intelligentie, en zijn ideeën hebben dan ook veel impact gemaakt. De Turing Test is een methode om de capaciteiten van een bot te meten. Het gaat als volgt: de bot praat tekstueel met een mens, die niet weet of hij tegen een bot of een mens praat. Als de persoon niet doorheeft dat hij tegen een bot praat, is de test geslaagd! Natuurlijk hangen de resultaten ook af van de kennis van de persoon, maar alsnog heeft het een inspirerende basis gelegt voor de ontwikkeling van een mensachtige (chat)bot. De Loebner Prize gebruikt de Turing Test om de meest mensachtige programma’s te belonen.
Vergezeld door Personal Assistants
Sindsdien is er een boel ontwikkeld en uitgevonden. Zelfs Facebook gebruikt nu ‘chat extentions’. Siri, uitgebracht door Apple in 2010, gebruikt machine learning technieken zoals neurale netwerken om te leren. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld Amazon Alexa (2014) en Google Assistant (2016). Dit zijn geen simpele chatbots meer, zij fungeren als persoonlijke assistenten die complexere tekst- en spraakopdrachten kunnen begrijpen en verschillende taken uit kunnen voeren. Nu heb je dus je persoonlijke, slimme chatterbot assistent in je zak zitten! Hoe intiem kunnen we wel niet worden met onze bots?
In de volgende episode zal ik PIP introduceren, de chatbot die over liefde praat, gecreëerd door Ine Poppe voor ROBOT LOVE.
Meer Lezen:
- Ine Poppe interviewde Joseph Weizenbaum, maker van ELIZA, voor de NRC.
- In 1973, praatte PARRY, een paranoïde schizofrene chatbot, met ELIZA…
- Meer over AIML (Artificial Intelligence Markup Language)
- BBC – Intelligent Machines
- Praat met ELIZA
- Praat met JABBERWACKY
- Praat met CLEVERBOT
- Praat met A.L.I.C.E.
- Praat met MITSUKU
- Praat met PIP
Episodes:
